Je hebt het druk en voelt je zo nu en dan gestrest. Wanneer spreek je nou over werkdruk? En wat is het verschil tussen werkdruk en werkstress? Hoe zit dat nou eigenlijk. Hoe weet je dat je werkdruk te hoog is en nog belangrijker: wat kun je doen om je druk of stress te verminderen?
Werklast, werkdruk of werkstress?
We spreken over werklast, werkdruk en werkstress. Voor de duidelijkheid zet ik de begrippen even op een rijtje.
Werklast: De objectieve, meetbare hoeveelheid werk die bij je functie hoort. Door verschillen in vaardigheden en werktempo verschilt de hoeveelheid werk die we per persoon kunnen verzetten.
Werkdruk: De druk die je ervaart bij het realiseren van je werkzaamheden, dus bij het uitvoeren van je werklast. Deze druk is sterk afhankelijk van je persoonlijkheid en kan van dag tot dag of van situatie tot situatie variëren.
Werkstress: De lichamelijk gevolgen van een te hoge werkdruk. Als je je extra inspant of als je iets spannends vindt, komen er stresshormonen vrij, zoals adrenaline en cortisol. Dit heeft lichamelijke gevolgen, bijvoorbeeld een hogere hartslag, meer zweten en een verhoogde bloeddruk. Gezonde stress is de spanning die je voelt voor bijvoorbeeld een examen, optreden of sollicitatiegesprek. Langdurig te veel stress kan schadelijk zijn voor je fysieke en/of mentale gezondheid. Je krijgt klachten als slecht slapen, hoofpijn, verminderde concentratie, emotioneler en dit kan leiden tot een burn-out.
Kortom als je veel werkdruk ervaart, heeft dat lichamelijke gevolgen oftewel werkstress.
Verschil werkdruk of werkstress?
In de praktijk worden de begrippen werkdruk en werkstress door elkaar gebruikt. Meestal wordt bedoeld het negatieve gevoel, fysiek of mentaal, dat je ervaart bij een te hoge werkdruk. Ik moet zeggen dat ik, als werkdrukverlager, meestal spreek over werkdruk, terwijl ik natuurlijk naar ook werkstress kijk.
Naar mijn idee spreken mensen vaak over werkstress, maar kunnen we het beter hebben over werkdruk. Want aan die werkdruk kun je wat doen (en aan de werklast uiteraard), terwijl werkstress daar slechts gevolgen van zijn. Als je dus prettiger wilt werken met minder druk en stress, kijk dan vooral naar je werkdruk!
Ik zeg altijd: er is een groot verschil tussen het druk hebben (werklast) en je druk maken (werkdruk). Veel mensen hebben het drukker dan nodig door bijvoorbeeld niet met de juiste dingen bezig te zijn of doordat er veel tijdvreters spelen. Daarnaast kun je je druk maken, waardoor zaken voor jou zwaarder aanvoelen dan wellicht nodig is. Simpel gezegd: hoe negatiever je bril gekleurd is waarmee je naar je werklast (of de wereld om ons heen) kijkt, hoe zwaarder je alles zal ervaren. Werkdruk is in beginsel niet meer dan negatieve gedachten in je hoofd. Het lukt je de ene dag nou eenmaal beter om zaken te relativeren of om sterker in je schoenen te staan, dan de andere dag.
De rode lijn bij je minder druk maken is dat je leert meer voor jezelf te kiezen en voor jezelf leert op te komen en dat je je minder laat leiden door wat (je denkt dat) anderen van je verwachten. Leer je dus minder druk te maken en je zal minder last hebben van werkstress!
Is werkdruk te meten?
Helaas is het goed meten van je werkdruk niet te doen. Er bestaat geen apparaatje waarmee ik in jou kan meten hoe druk je je maakt. Je druk is meer een gevoel of een beleving en bovendien van vele factoren afhankelijk. Zowel factoren uit je werksituatie, als uit je privé situatie. Vele van die factoren heb ik meegenomen in mijn werkdrukscan, daarmee kun je een goed idee krijgen van de oorzaken van jouw werkdruk.
Een goede manier om de hoogte van je werkdruk inzichtelijk te maken, of om deze met anderen, bijvoorbeeld je collega’s, bespreekbaar te maken, is het gebruiken van de werkdrukthermometer. Simpel gezegd: je geeft een cijfer aan je werkdruk. En door jouw cijfer te vergelijken met die van je collega’s krijg je een beeld van hoe iedereen de werkdruk ervaart. Of geef je werkdruk over een paar weken opnieuw een cijfer en bekijk hoe je druk is veranderd.
Grip op je stress
Om de druk goed aan te kunnen en je stress de baas te blijven is het dus van belang om sterk in je schoenen te staan en om weerbaar te zijn. Mentale kracht wordt dat genoemd. Voor mentale kracht moeten je energiegevers en energienemers, zowel in je werk als thuis, met elkaar in balans zijn. Er is geen enkele baan die alleen maar energie geeft, maar als je baan vooral energievreet dan ga je er vroeg of laat aan onderdoor.
In de praktijk is deze balans bij veel mensen verstoord. Het is een goed idee om jouw energievreters en energiegevers in kaart te brengen en zo inzicht te krijgen in waar je energie het meest verloren gaat. Hier vind je de invuloefening Energiegevers & -nemers uit mijn boek Grip op je stress. Pak die energievreters aan of leer te accepteren dat je energievreters er zijn als je ze niet kunt wegnemen. Belangrijk is ook dat je actief werk maakt van voldoende energiegevers. Zoek nieuwe energiebronnen en maak tijd om aandacht te geven aan bestaande energiegevers. Hiermee kun je je balans herstellen en het leven en je werk beter het hoofd bieden.
Wil jij je werkdruk of werkstress aanpakken? Bekijk dan onze mogelijkheden rond stress coaching en leer efficiënter te werken en je stress de baas te blijven.
Door Annemiek Tigchelaar – deels uit het boek Grip op je stress
