Veel mensen zijn druk en onze werkdruk neemt jaarlijks toe. We zijn stress normaal gaan vinden en zijn gaan geloven dat het bij het leven hoort. Misschien hou je je op de been met de gedachte dat het nu misschien even heel druk is, maar dat dit gauw weer overgaat. Wat je echter vergeet is dat langdurig leven met spanning en stress ongezond is en zelfs gevaarlijk kan zijn; een burn-out ligt op de loer. In deze blog leer je de signalen van een aankomende burn-out herkennen.
Gebeurtenissen in het leven, problemen of verplichtingen kunnen je spanningen geven. Het adrenaline gehalte in je lichaam verhoogt, wat je een constante staat van paraatheid geeft. Hierdoor kun je tijdelijk extra presteren (vechten of vluchten) en je beter concentreren. Normaal gesproken duurt dit maar even en wordt het adrenaline peil daarna weer lager. Lukt dat echter niet doordat je blijft rennen van afspraak naar afspraak, dan kun overspannen raken. Als het niet lukt om weer grip te krijgen op de situatie, als je moe en uitgeput raakt en deze klachten heb je al een half jaar, dan spreek je over een burn-out.
Herken jij de symptomen van een burn-out?
“Je ziet het pas als je het door hebt!” zei Johan Cruijff, en deze uitspraak geldt zeker voor stress. Maar al te vaak negeren we de symptomen van een burn-out tot we echt niet meer verder kunnen. Want wie zegt er nou nooit eens tegen zichzelf: “Ik heb nu geen tijd voor rust, ik moet deze deadline halen”, “Het is vast gewoon tijdelijk” of “Ik heb geen keus – het moet toch echt allemaal gebeuren!”.
Dat is helemaal niet gek. We willen immers allemaal presteren. Alleen… komen steeds meer mensen met een burn-out thuis te zitten. Er weer bovenop komen kost veel tijd en energie, soms zelfs jaren. En waarom zou je wachten tot het zo ver is, als je je werkstress nu al kunt verminderen?
Herken de 5 signalen dat je tegen een burn-out aan zit:
1. Moe en slecht slapen
Je voelt je fysiek moe of zelfs uitgeput. En na je werk heb je geen puf of zin meer om iets te ondernemen, ook niet nadat je een uurtje van je werk hebt kunnen bijkomen. Ook buikpijn, hoofdpijn, stijve nek of rugklachten kunnen voorkomen.
2. Slecht humeur
Je bent minder vrolijk, hebt misschien sombere gevoelens of wordt zelfs cynischer. Je bent prikkelbaarder. En emoties die je normaal in goede banen kunt leiden, leiden nu spontaan tot een huilbui of boze bui. Je hebt steeds minder zin in je werk of in leuke dingen en misschien zonder je je wel af van anderen.
3. Overzicht kwijt
Normaal heb je de boel op orde, maar nu lijkt je inbox wel ontploft en je hebt een lange to-do lijst. Je bent het overzicht kwijt in wat je nou precies wanneer moet doen.
In aanloop naar mijn boek Grip op je stress heb ik vele oud-klanten van mij gevraagd welke tips nou het beste werkten. En wat blijkt: als er iets is dat rust geeft, dan is het overzicht. Bij bijna al mijn klanten is een van de eerste dingen die we doen overzicht creëren in alles wat er gedaan moet worden, door alles te noteren in een takensysteem en de e-mail te ordenen. Het brengt je hoofd tot rust; je hoeft niets meer te onthouden en je hoeft niet meer bang te zijn iets te vergeten of over het hoofd te zien.
4. Onrustig in je hoofd
Je hebt een onrustig of opgejaagd gevoel. Je hebt het gevoel rond te rennen als een kip zonder kop. Je hoofd stroomt over en je blijft maar malen en piekeren. Je hebt soms meer moeite met prikkels, zoals geluid of licht. En je hebt meer moeite met concentreren.
5. Vaker tijdnood
Je loopt achter de zaken aan. Het is steeds moeilijker om alles af te krijgen en je krijgt het niet meer gebolwerkt. Door je vermoeidheid, gebrek aan overzicht, concentratieproblemen en de onrust in je hoofd wordt het steeds moeilijk om al je taken tijdig af te ronden. Je belandt als het ware in een vicieuze cirkel die je steeds meer druk en stress geeft.
Tijd is eerlijk: we krijgen allemaal elke dag even veel. Wat je er mee doet is aan jou. En hoe je omgaat met de dagelijkse hectiek ook. Er is een groot verschil tussen het druk hébben en je druk máken. Misschien heb je het drukker dan nodig? Bijvoorbeeld door niet met de juiste dingen bezig te zijn, door je tijd niet optimaal te gebruiken of doordat tijdvreters jouw tijd opsnoepen. Daarnaast kun je je druk máken, waardoor zaken voor jou zwaarder aanvoelen dan nodig. Als je je te druk maakt, ben je overbetrokken bij je werk, perfectionistisch, kun je geen nee zeggen of heb je moeite met het loslaten van je werk.
Zijn deze symptomen herkenbaar? Dan zit je mogelijk tegen een burn-out aan. Hoe sterk jouw stress is en jouw risico op een burn-out, is natuurlijk niet zo te zeggen. Maar het is wel belangrijk dat je goed naar jezelf luistert. Voel je je gejaagd of doe je je werk met steeds minder plezier? Dan is het tijd om aan de bel te trekken! Op deze pagina leg ik uit hoe ik je help een burn-out te voorkomen als persoonlijke stress coach.
Ik noem hier slechts vijf symptomen, maar er zijn er natuurlijk veel meer. Voor werkgerelateerde stress heb ik een gratis werkdrukscan ontwikkeld. Interesse? Download ‘m hier en ontdek hoe hoog jouw werkdruk is!
Meer lezen? Kijk eens op: https://www.thuisarts.nl/overspannen/ik-heb-burn-out
Door Annemiek Tigchelaar
