Ben jij een perfectionist of vind jij van jezelf dat je perfectionistisch bent? Ben je niet gauw tevreden over je eigen werk en vind je goed niet goed genoeg? De kans is groot dat je dan een hogere werkdruk ervaart dan nodig is. Vaak hebben perfectionistische mensen een onterechte angst om dingen niet goed genoeg te doen. Daarbij zijn ze bang voor de mogelijke (irrationele) gevolgen die daaruit kunnen voortvloeien, zoals afwijzing of gezichtsverlies. Tijd om je perfectionisme te minderen. In deze blog leer je hoe je je perfectionisme kunt loslaten.
Oorzaken van perfectionisme
Perfectionist ben je vaak alleen maar voor jezelf. Je hebt te hoge verwachtingen van jezelf. Mensen om je heen zullen het wellicht niet eens zien. En zullen het ook niet van je verwachten. Het zal de ander waarschijnlijk ook worst wezen of jij perfect bent. Je maakt het dus vooral jezelf heel erg moeilijk! Perfectionisme komt voort uit angst. Angst om niet aan de verwachtingen van anderen te voldoen en angst voor de pijn die dat gevoel veroorzaakt. Maar de oplossing die je kiest om dat gevoel van pijn te voorkomen (namelijk alles perfect willen doen), is een oplossing waarmee je het jezelf wel erg moeilijk maakt.
Perfectionisme is een gewoonte die in de loop van je leven is ontstaan en die je in de weg zit. Gelukkig kun je gewoontes veranderen! Word je bewust van je perfectionisme. De kans is groot dat je zelf niet helemaal in de gaten hebt hoe groot jouw perfectionisme is en hoe dit jouw denken en doen beïnvloedt.
‘Je krijgt geen stress omdat je niet perfect bent. Je krijgt stress omdat je perfect wilt zijn!’ – Sven Gieling
Herken je je hierin?
Herken je deze kenmerken van perfectionisme?
- Ik doe graag alles zelf.
- Het liefst kijk ik alles twee (of drie) keer na.
- Ik kan moeilijk werk uit handen geven.
- Klussen op tijd af te krijgen, vind ik lastig.
- Ik heb moeite om aan onbekende dingen te beginnen.
- Het liefst doe ik klussen waarvan ik zeker weet dat ze zullen slagen.
De gevolgen van perfectionisme zijn dat taken je meer kostbare tijd en energie kosten dan nodig. Je maakt het jezelf erg moeilijk en het wordt minder leuk om ergens mee aan de slag te gaan. Met de volgende strategieën tackel je je perfectionisme.
Tips om perfectionisme te stoppen: verbied het!
Volgens mij moeten we stoppen met tegen onszelf zeggen ‘ik ben een perfectionist’! Ik wil er een nationaal verbod op. Er lijkt een soort wildgroei van perfectionisme aan de gang te zijn en steeds meer mensen zeggen van zichzelf dat ze perfectionistisch zijn. Niet doen, stop daarmee! Als je tegen jezelf zegt ‘ik ben een perfectionist’ dan zeg je eigenlijk ‘zo ben ik nou eenmaal’ of ‘ik kan er niets aan doen’. Daarmee sta je jezelf toe om je zo te gedragen en om ermee door te gaan. Fout! Stop daarmee!
Perfectionisme is een aangeleerde gewoonte. Het is een overtuiging in je eigen hoofd. Je hebt waarschijnlijk zo vaak tegen jezelf gezegd dat zo bent, dat je erin bent gaan geloven. Niet doen. Als je honderd keer tegen jezelf zegt dat geweldig kunt koken dan ga je daarin geloven, maar als je honderd keer tegen jezelf zegt dat je nog geen ei kunt bakken, dan durf je je er niet eens meer aan te wagen, toch? Zo is het ook met perfectionisme. Als je honderd keer tegen jezelf zegt ‘ik ben een perfectionist, ik duld geen half werk, het moet van mij echt perfect’ dan maak je het leven voor jezelf extra zwaar. Terwijl je ook tegen jezelf kunt zeggen ‘ik ben ook maar een mens en mijn klant/patiënt/collega ook, dus goed is goed genoeg’. Dan kun je veel milder naar jezelf en naar het leven kijken. Probeer het maar, het is een aanrader.
Dus stop met perfectionisme, gewoon loslaten, het is vanaf nu verboden!
Perfectionisme loslaten in 5 stappen
- Zoek duidelijkheid. Wat betekent perfectie in jouw werk? Of beter nog: zoek uit wat is er goed genoeg. Check jouw ideeën bij anderen en vraag door als mensen jou een opdracht geven. Stel, je collega vraagt je een document op te stellen. Vraag dan hoeveel pagina’s dat moet worden (misschien maar één in plaats van de drie die jij voor je zag). En vraag wanneer het af moet (misschien pas overmorgen in plaats van vandaag).
- Zet je perfectionisme op rantsoen. Je zult het nooit helemaal kwijt raken, maar je kunt er voor jezelf wel grenzen aan stellen in het dagelijks leven. Bepaal voor jezelf hoelang je ergens aan mag werken, hoe uitgebreid je iets mag doen of hoe vaak je iets mag checken … Goed is goed genoeg. Echt waar. Stop op tijd met je taak en verspil niet te veel tijd met de laatste details.
- Gebruik het Pareto-principe oftewel de 80/20-regel. Deze regel zegt dat je 80% van je werkresultaat realiseert in 20% van je tijd. Dus in een klein deel van de tijd zet je al het grootste deel van het resultaat neer. De resterende tijd gebruik je voor finetunen, details en bijschaven, voor perfectionisme dus! Wees je ervan bewust dat er veel tijd verloren gaat met de laatste puntjes op de i zetten.
- Bedenk dat je prima bent zoals je bent. Je mag wezen zoals jij bent. Vergelijk jezelf niet met anderen. Jij bent uniek! Probeer wat milder voor jezelf te zijn.
- Oefenen met ‘minder perfect’ hoeft natuurlijk niet in één keer perfect te verlopen! Kleine stapjes zijn prima. Stel voor jezelf haalbare doelen en verminder je perfectionisme stap voor stap. Begin met het perfectionisme in jezelf te herkennen. Waar zag je het vandaag de kop op steken? Welke kritische gedachten had je en hoe kun je die omdraaien? Welk stapje kun je morgen zetten om dingen minder perfect te hoeven doen van jezelf?
Met deze stappen zal je zeker je perfectionistische gedrag kunnen veranderen. Heel veel succes!
Meer hulp nodig bij het loslaten van je perfectionisme? Wil je werken met minder werkdruk en stress? Bekijk onze mogelijkheden rond persoonlijke stress coaching.
Door Annemiek Tigchelaar – deels uit het boek Grip op je stress
